Nghiên Cứu

Sự chuyển hóa của lớp từ ngữ Công Giáo vào Tiếng Việt toàn dân

Bài viết này trình bày kết quả nghiên cứu về sự chuyển hóa một số từ Công Giáo sang Tiếng Việt thông dụng được dẫn chứng trong một số tác phẩm văn học Việt Nam hiện đại tiêu biểu. Có thể xem công trình nghiên cứu vừa là tiếng nói giao thoa giữa ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam với đạo Công Giáo, vừa là “trường hợp thử nghiệm” cho một hướng nghiên cứu mới về ngôn ngữ tôn giáo.

Thử tìm một vài hiện tượng mờ nghĩa từ vựng trong thành ngữ tiếng Việt

Gần đây, có dịp tiếp xúc với một số công trình liên quan dến thành ngữ - tục ngữ, chúng tôi nhận thấy một số thành ngữ có hiện tượng mờ nghĩa nhưng chưa được giải thích thỏa đáng. Bài viết này là một cố gắng khắc phục chỗ bất cập đó.

Tổng quan về tiến trình văn học Công giáo Việt Nam (Phần 3) - Tác giả: Bùi Công Thuấn

Về văn học nghệ thuật, Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị đề ra chủ trương và giải pháp: “Tiếp tục đổi mới, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển mạnh mẽ, đa dạng của văn học, nghệ thuật về đề tài, nội dung, loại hình, phương pháp sáng tác, sự tìm tòi, thể nghiệm, nâng cao chất lượng toàn diện nền văn học, nghệ thuật nước nhà”. Hội Nhà văn Việt Nam có kế hoạch quảng bá tác phẩm văn chương Việt Nam ra nước ngoài; và đến nay (2021) còn được mời tham gia giải Nobel văn học. Hội Nhà Văn đã tổ chức cuộc gặp mặt lần thứ nhất “Nhà văn với sứ mệnh đại đoàn kết dân tộc” ngày 20/10/ 2017 tại Hà Nội. Có 100 nhà văn trong nước và hải ngoại tham dự.

Tổng quan về tiến trình văn học Công giáo Việt Nam (Phần 2)

Văn học dân tộc từ 1858 chuyển sang văn học yêu nước chống ngoại xâm (1858-1900) tiêu biểu là Nguyễn Ðình Chiểu, Phan Văn Trị, Nguyễn Thông, Nguyễn Quang Bích,…tiếp theo là văn học yêu nước và cách mạng với Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Nguyễn Ái Quốc, Huỳnh Thúc Kháng, Ngô Đức Kế.

Tổng quan về tiến trình văn học Công giáo Việt Nam (Phần 1)

Bài viết này trình bày tổng quan về tiến trình văn học Công giáo, từ đó chia sẻ với bạn đọc những vấn đề cần quan tâm.

Ngôn ngữ và tôn giáo: Các định hướng nghiên cứu

“Ngôn ngữ và tôn giáo” là một lãnh vực mới mẻ trong Ngôn ngữ học, dù hai nhân tố này có mối quan hệ hữu cơ rất quan trọng với nhau. Chính vì vậy việc nghiên cứu ngôn ngữ và tôn giáo là cần thiết và mang lại nhiều lợi ích. Bài viết bàn đến các phương diện lý thuyết nhằm gợi ý các định hướng nghiên cứu giúp cho nhu cầu nêu trên và giúp cho việc viết tổng quan nghiên cứu trong lãnh vực hữu quan còn rất mới mẻ này.

Vẻ đẹp văn hóa Công giáo trong thơ Lê Đình Bảng

Văn hóa là một đề tài rộng. Ở Việt Nam về địa lý, có 7 vùng văn hóa với những đặc điểm khác nhau: văn hóa đồng bằng sông Hồng, văn hóa Tây Bắc, văn hóa Tây Nguyên, văn hóa Nam bộ...; có những tiểu vùng văn hóa như văn hóa Huế, văn hóa Kh'mer Nam Bộ. Ngoài ra còn có sự giao lưu văn hóa như văn hóa Phật giáo, văn hóa Công giáo, văn hóa Pháp, văn hóa Chăm...

Đối chiếu Kinh Cầu Đức Bà qua hai bản dịch ghi bằng chữ Hán và chữ Nôm trong sách 本經誦讀全年 (Bản Kinh Tụng Đọc Toàn Niên) 1865

Tham luận “Đối chiếu Kinh Cầu Đức Bà qua hai bản dịch ghi bằng chữ Hán và chữ Nôm trong sách本經誦讀全年 (Bản Kinh Tụng Đọc Toàn Niên) 1865” bước đầu giới thiệu hai bản văn chữ Hán và chữ Nôm dưới dạng hai bản dịch của Kinh Cầu Đức Bà. Bài viết góp phần nghiên cứu lĩnh vực Hán Nôm Công giáo tại Việt Nam và đã được in trong Kỉ yếu Hội thảo nghiên cứu Hán Nôm toàn quốc có phản biện năm 2022 do Viện Hán Nôm tổ chức.

Chiều kích hiện sinh của đức tin dưới ngòi bút của Soren Kierkegaard trong cuốn sách Kính Sợ và Run Rẩy-Tác giả: John Bosco Hoàng Nhật Tài, S.J

Dẫn nhập. Vài nét về cuộc đời của Soren Kierkegaard. Về bối cảnh triết học đương thời và quan niệm về đức tin. Thái độ triết học của Soren Kierkegaard. Bối cảnh hiện sinh trong thực tại hiện hữu của đời người. Chân lý hiện sinh nơi đức tin của Abraham. Tạm kết.

Đọc chữ nghĩa tu sĩ bình bát Nguyễn Trung Tây - Tác giả: Lê Giang Trần

Sau khi tôi hoàn tất "Ông giáo bán mắm" mới thực sự biết tác giả là một vị Linh Mục. Bớt ngạc nhiên về văn phong của ông, cũng như, về tính nhân ái thánh thiện bàng bạc trong mỗi truyện ông sáng tác. Chợt bắt gặp một đoạn ông post trên FaceBook ngày 29 tháng 8, 2021, "Tu Sĩ: Niềm Vui Giêsu", tuy chỉ 5 đoạn ngắn nhưng khá đủ tả về một tu sĩ, xin trích 3 đoạn:

Nghĩ về đổi mới thơ từ trường hợp Hàn Mặc Tử - Tác giả: Trần Thiện Khanh

"Mai kia, những cái tầm thường, mực thước sẽ mất đi, còn lại chút gì đáng kể của thời này, đó là Hàn Mạc Tử."

Vườn trăng - Vườn của ân tình thánh (Đọc tập thơ Vườn Trăng của Lm. Cát Đen) - Tác giả: Bùi Công Thuấn

Bài thơ "Vườn Trăng" nằm trong chùm thơ Tam nhật Thánh, mùa Phục sinh năm 2015, điều này gợi cho người đọc về đêm Đức Giêsu cầu nguyện trong vườn Ghếtsimani trước khi Ngài bị bắt đi. "Người lâm cơn xao xuyến bồi hồi, nên càng khẩn thiết cầu xin. Và mồ hôi Người như những giọt máu rơi xuống đất" (Lc 22, 44). Ba lần cầu nguyện và trở lại, Chúa vẫn thấy các tông đồ đang ngủ. Ngài nói "Anh em hãy canh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ"(Mc 14, 38)

Cố Lm Vũ Đức với thi tập Nhớ - Tác giả: Đinh Văn Tiến Hùng

Nhớ là kỷ niệm khó quên, Cất ghi giữ mãi để bên lòng người. Điều hay vui nhận mỉm cười, Lỗi lầm hối hận xin trời thứ tha. Biết rằng cuộc sống đời ta, Ngắn dài thăng giáng chẳng qua ý trời, Ta nên khiếm tốn vâng lời, Tuân theo định mệnh chờ thời tương lai, NHỚ rồi nghĩ tới ngày mai, Sẵn sàng dấn bước miệt mài xả thân.