VĂN HÓA
Liêm Khê là giáo xứ mới được thành lập song đang dần khẳng định sự lớn mạnh của mình trong Giáo hạt và Giáo phận, xứng với truyền thống đức tin hào hùng của các bậc tiền nhân để lại.
Được hình thành sau bối cảnh cấm cách bách hại, ai trong cộng đoàn ở thung lũng xanh Duyên Linh (Kinh Môn, Hải Dương) cũng ước nguyện đời sống không phải lưu lạc, đức tin vững vàng, kinh tế thăng tiến. Ước nguyện ấy được thể hiện qua chính tên gọi Kim Bào mà người dân chọn cho mình (Kim là tiền, Bào là long bào) khi lập nên họ đạo nơi đây.
Giáo xứ Đồng Giá được hình thành từ trại Đồng Giá, một vùng đất hoang vu giữa đồng với bầu khí lạnh lẽo giá buốt. Tên gọi Đồng Giá khởi nguồn từ bối cảnh như vậy.
Theo sử sách để lại, đầu thế kỷ XVII, triều đình cổ võ thành lập các làng xã hành chính, người dân nơi đây chọn tên Đồng Xá để đặt tên cho ngôi làng này. Theo nghĩa chữ Hán, Đồng Xá là “nhà họ Đồng".
Xưa kia, An Quý thuộc tổng Hạ Am, phủ Vĩnh Lại, tỉnh Hải Dương. Vùng đất An Quý nằm giáp ranh với các xã như: Vĩnh Phong; Tiền Phong; Thanh Lương, Cao Minh; cách Tòa Giám mục khoảng 40 km về phía Nam.
Tương truyền, trước kia mảnh đất này có người học cao hiểu rộng, đó là cụ Phạm Văn Tài, được mệnh danh là thiên tài. Từ đó mới sinh ra chữ Kim và có tên là Kim Côn như ngày nay.
Từ dấu mốc lưu truyền ấy, khoảng 60 năm sau, vào cuối năm 1689, xứ Nam Am được thành lập do các cha dòng thừa sai Đa Minh và nhận Đức Mẹ Mân Côi làm Đấng bảo trợ.
Như vậy, dù không có sử liệu rõ ràng, song có thể khẳng định giáo họ Lương Khê được thành lập trong giai đoạn khó khăn này (khoảng năm 1850). Khi ấy, Lương Khê trực thuộc giáo xứ Đồng Bớp (Nam Pháp ngày nay) và nhận Tổng lãnh Thiên Thần Micae làm Đấng bảo trợ.
Trước sự lớn mạnh từng ngày, năm 1924, Bề trên Giáo phận quyết định nâng Hội Thượng lên giáo xứ và lấy tên là Hội Am, nhận thánh Luca làm Đấng Bảo trợ.
Sau nhiều biến đổi của thời cuộc, làng Vạn Tuyển được đổi thành làng Vạn Hoạch. Giáo xứ Vạn Hoạch thuộc giáo hạt Nam Am, cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 37 km về hướng Tây Nam.
Xưa kia Đông Lâm là vùng đất bồi ven sông, dân làng Nho Lâm ra đây đơm tôm, đánh cá dựng chòi ở tạm. Dần dần họ chuyển gia đình đến đây sinh sống và tạo thành một khu dân cư đông đúc tại phía Đông làng Nho Lâm, nên được gọi là Đông Lâm.
